Wspominając naszego Kolegę Andrzeja, dopiero teraz uzmysławiamy sobie kim był i jakim był człowiekiem, zarówno w pracy zawodowej, bez względu na zajmowane stanowiska, jak i w życiu prywatnym. Był człowiekiem skromnym, pogodnym i uczciwym. Sprawiał wrażenie jakby lekko zagubionego, ale zawsze w pełni odpowiedzialny, konsekwentny i oddany jednej sprawie. Sprawie, która była Jego hobby, której poświęcił się do końca. Była nią Weterynaria. Weterynaria jako instytucja, jako organizacja, jako prawo, a zwłaszcza ludzie - lekarze weterynarii. To dla nich wykonywał swą tytaniczną pracę, którą rozumiał jak posłannictwo.

To było budowanie pozycji i etosu lekarza weterynarii. Wskazywał na zakres odpowiedzialności tej profesji we współczesnym świecie. Wskazywał na istotną pozycję i znaczenie dla bezpieczeństwa żywnościowego. I właśnie tego uczył kolejne pokolenia lekarzy weterynarii. Bowiem jedynie w oparciu o prawo dobrze skonstruowane, należycie wprowadzane i przestrzegane można funkcjonować we współczesnym świecie.

Takie podejście i inspiracja zaskutkowały tym, że Jego syn Michał jest dziś autorytetem w dziedzinie prawa weterynaryjnego. Jest więc swoistą kontynuacją, choćby w części, dokonań śp. dr. hab. Andrzeja Rudego. Odszedł od nas prawdziwy tytan weterynarii, człowiek, który poświęcił całe swoje życie tej profesji. Być może często kosztem życia rodzinnego, kosztem własnych przyjemności. Do końca zorientowany był na bieżąco w wydarzeniach związanych z administracją weterynaryjną i jasno precyzował swoje poglądy, zarówno w publikacjach, w kształceniu studentów jak w rozmowach prywatnych. Był człowiekiem nieposzlakowanego wielkiego formatu.

Dzisiaj przyjęliśmy ten fakt, że dr. hab. Andrzej Rudy pożegnał nas na zawsze, że opuścił tę ostoję, tę pozycję, na której zbudowany jest etos weterynarii. Prawość i praworządność. Dobro zwierząt, dobro i bezpieczeństwo ludzi. Bowiem jak brzmi łacińskie przesłanie – sanitas animalium pro salute homini – to motto wypisane na dyplomie lekarza weterynarii przyświecało Mu przez całe życie.

Drogi Andrzeju – nasz Kolego dziękujemy Ci, że byłeś z nami, dziękujemy Ci za Twoje serce które oddałeś weterynarii. Rodzinie – żonie Grażynie, synom Jackowi i Michałowi i ich rodzinom a zwłaszcza wnukom i wnuczkom którym zabraknie Dziadka - składamy wyrazy głębokiego współczucia i obejmujemy dla ukojenia bólu naszą weterynaryjną solidarnością.

Pełni szacunku dla Ciebie Kolego Andrzeju, dla Twoich dokonań i Twojego oddania weterynarii skłaniamy czoło w ostatniej Twojej drodze ku wieczności. Pozostaniesz w naszej pamięci na zawsze. Spoczywaj w Pokoju Wiecznym.

Cześć Twojej pamięci

Koleżanki i Koledzy z Opolskiej Izby Lekarsko–Weterynaryjnej

Dr hab. Andrzej Rudy urodził się 30 listopada 1946 r. Szkołę podstawową ukończył w Dębowcu, następnie rozpoczął naukę w Liceum Ogólnokształcącym w pobliskim Jaśle, które ukończył w 1966 r. Studiował na Wydziale Weterynarii Wyższej Szkoły Rolniczej we Wrocławiu. W 1972 r. uzyskał tytuł lekarza weterynarii.

Pracę zawodową rozpoczął 15 kwietnia 1972 r. jako lekarz stażysta w Brzegu. Po odbyciu stażu od 15 października 1972 r. do 15 maja 1974 r. pracował na stanowisku specjalisty profilaktyki i hodowli w Powiatowym Zakładzie Weterynarii (PZWet.) w Brzegu. Od 1 czerwca 1974 r. pełnił funkcję Powiatowego Lekarza Weterynarii, a po rozwiązaniu powiatów był kierownikiem Oddziału Terenowego w Brzegu należącego do Wojewódzkiego Zakładu Weterynarii (WZWet.) w Opolu. Od 1 czerwca 1978 r. do 12 stycznia 1998 r. został powołany w Wojewódzkim Zakładzie Weterynarii w Opolu na stanowisko Wojewódzkiego Lekarza Weterynarii, a następnie do końca grudnia 1998 r. pełnił funkcję Wicedyrektora Departamentu Weterynarii. Od 1 stycznia do 30 czerwca 1999 r. pracował w Zakładzie Higieny Weterynaryjnej (ZHW) w Opolu.

14 czerwca 1983 r. Rada Wydziału Medycyny Weterynaryjnej nadała mu stopień doktora nauk weterynaryjnych. Promotorem pracy był dr med. Michał Mazurkiewicz a rozprawa doktorska nosiła tytuł „Zachowanie się mikroflory powietrza w brojlerniach o zróżnicowanych warunkach zoohigienicznych”. Od 1983 r. opracowywał publikacje w zakresie wykonywania zawodu lekarza weterynarii, w których analizując badania ankietowe, statystyki i bieżącą sytuację określał między innymi potrzeby kadry lekarsko-weterynaryjnej, bilanse zatrudnienia nie tylko lekarzy, ale także techników, laborantów, kontrolerów sanitarnych. Analizował zatrudnienie absolwentów wydziałów weterynarii, zadania władcze weterynarii, strukturę organizacyjną służby weterynaryjnej, omawiał proces kształcenia lekarzy weterynarii, analizował czynniki decydujące o stanie zdrowotnym zwierząt w ówczesnym systemie produkcji zwierzęcej.

Decyzją Ministra Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej z dnia 15 maja 1995 r. został powołany w skład Komisji do Spraw Specjalizacji Lekarzy Weterynarii, a decyzją z 11 października 1999 r. na drugą kadencję jej działania.

24 czerwca 1997 r. uzyskał tytuł specjalisty z zakresu epizootiologii i administracji weterynaryjnej.

W 1998 r. przewodniczył zespołowi powołanemu do opracowania rozporządzeń wykonawczych. Zespół ten w okresie od 10 grudnia 1997 r. do 31 grudnia 1998 r. opracował 38 rozporządzeń i 12 obwieszczeń do Ustawy z dnia 24 kwietnia 1997 r. o zwalczaniu chorób zakaźnych, badaniu zwierząt rzeźnych i mięsa oraz Państwowej Inspekcji Weterynaryjnej. Powyższe akty wykonawcze Ministra Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej zostały opracowane przez Departament Weterynarii, w którym w tamtym czasie zatrudnionych było 14 pracowników.

Bardzo istotne znaczenie miało wydanie w tamtym okresie rozporządzenia MRiGŻ z dnia 11 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad wynagradzania za wykonanie niektórych czynności przez lekarzy weterynarii i inne osoby wyznaczone przez organy Państwowej Inspekcji Weterynaryjnej. Prywatni lekarze weterynarii czekali na to rozporządzenie od momentu prywatyzacji tj. od 1991 r. W miesiącach sierpień, październik 1998 r. dr Andrzej Rudy dokonał wraz z zespołem przeglądu weterynaryjnych posterunków granicznych na 16 przejściach granicznych. W wyniku przeglądu powstał raport o stanie przejść oraz zalecenia ich przebudowy w celu dostosowania ich do zewnętrznej kontroli zwierząt i towarów przemieszczanych z krajów trzecich na teren Unii Europejskiej. W dniu 22 października 1998 r. dr Andrzej Rudy uczestniczył w Brukseli w przeglądzie polskiego prawa weterynaryjnego i jego dostosowania do prawa UE zamieszczonego w 552 aktach wspólnotowych. Komisja UE zaproponowała Polsce możliwość uzyskania okresów przejściowych dla działów, w których wystąpią trudności we wprowadzaniu zmian strukturalnych do wymogów UE. Przewodnicząca delegacji zrezygnowała z proponowanych okresów. Rozbieżność poglądów w tym temacie poskutkowała złożeniem w dniu 4 grudnia dymisji, która została przyjęta 17 grudnia 1998 r. na posiedzeniu Kierownictwa Resortu.

1 października 1999 r. dr Andrzej Rudy został zatrudniony w Katedrze Epizootiologii z Kliniką Chorób Zakaźnych Zwierząt na stanowisku adiunkta w wymiarze ½ etatu, a od października 2000 r. na pełnym etacie. Wykłady i ćwiczenia prowadził od roku akademickiego 1999/2000. Z jego wiedzy i doświadczenia w zakresie administracji i epizootiologii weterynaryjnej przez długie lata korzystali studenci wydziału medycyny weterynaryjnej IV i VI roku oraz stażyści V roku. Ponadto razem z dr Piotrem Kołodziejem organizował dla chętnych studentów VI roku zajęcia z zakresu Administracji, które obejmowały zajęcia teoretyczne oraz praktyczne w sprawie przeprowadzania urzędowych kontroli produktów zwierzęcego pochodzenia. Słuchacze tych zajęć odbyli 200 godzin stażu w zakładach produkujących środki spożywcze pochodzenia zwierzęcego oraz w Powiatowych Inspektoratach Weterynarii wyznaczonych przez Głównego Lekarza Weterynarii. Zamiarem prowadzonego szkolenia było przygotowanie lekarzy weterynarii do pracy w administracji weterynaryjnej na wzór Szkoły Weterynaryjnej w Lyonie.

W dniu 19 kwietnia 2002 r. Zarządzeniem nr 8 Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi został ponownie powołany w skład Zespołu Weterynaryjnego do Przygotowania i Prowadzenia Negocjacji Akcesyjnych z Unią Europejską - zwanego Weterynaryjnym Zespołem Negocjacyjnym. W związku z tym, że w resorcie rolnictwa stwierdzono, że brak jest możliwości nowelizacji ustawy o zwalczaniu chorób zakaźnych zwierząt, badaniu zwierząt rzeźnych i mięsa oraz Inspekcji Weterynaryjnej tak, aby zaimplementować w niej 100 grup przepisów wspólnotowych w zakresie weterynarii, przyjęto proponowaną przez dr Andrzeja Rudego wcześniej koncepcję, opracowania sześciu ustaw w zakresie Weterynarii. Wprowadzono też okresy przejściowe dla tych dziedzin, które miały trudności z tak szybką reorganizacją.

W dniu 1 sierpnia 2002 r. dr Andrzej Rudy został powołany na stanowisko zastępcy Głównego Lekarza Weterynarii i sprawował tę funkcję do 31 sierpnia 2005 r. W tym czasie wprowadzono 21 Instrukcji Głównego Lekarza Weterynarii w zakresie ochrony zdrowia zwierząt, 12 Planów Gotowości, które zostały zatwierdzone przez Komisję Europejską. Zbudowano infrastrukturę dla weterynaryjnej kontroli granicznej: trzy przejścia morskie, jeden port lotniczy oraz 5 przejść drogowych. W 16 Zakładach Higieny Weterynaryjnej wprowadzono akredytację oraz wymieniono 70 % sprzętu laboratoryjnego. Pozyskano środki na budowę Państwowego Instytutu Weterynaryjnego w Puławach. W Głównym Inspektoracie Weterynarii zatrudniano wówczas 43 osoby.

Dr Andrzej Rudy odegrał bardzo dużą rolę w przygotowywaniu Inspekcji Weterynaryjnej do UE oraz wykonał ogromną pracę przy dostosowywaniu polskiego prawa weterynaryjnego do prawa Unii Europejskiej. Był autorem i współautorem wielu publikacji dotyczących tej tematyki. W jednej z nich przedstawił program działania Polski z zakresu Weterynarii w celu dostosowania krajowej służby weterynaryjnej do wymagań UE na lata 1998-2002. Program ten obejmował sześć rozdziałów: dostosowanie prawa i budowy instytucji weterynaryjnych – administracja weterynaryjna, kontrola graniczna – punkty kontroli granicznej, identyfikacja zwierząt – kontrola przemieszczania zwierząt, szkolenie urzędowych lekarzy weterynarii, laboratoria diagnostyczne – możliwość szybkiej diagnostyki chorób, zwalczanie chorób zakaźnych zwierząt – plany gotowości. Publikacje poruszały też szereg innych, ważnych wówczas dla służb weterynaryjnych tematów. Omawiały między innymi: problemy związane ze swobodnym przepływem środków spożywczych pochodzenia zwierzęcego; ogólne zasady działania wolnego rynku i wspólnej polityki rolnej; działania proeksportowe; dobrostan; warunki hodowli; transport zwierząt; zasady wystawiania świadectw zdrowia; przetwórstwo mleczne; wymogi dla towarów produkowanych na rynek lokalny i do UE; zasady kontroli produktów wywożonych do krajów trzecich i wiele innych kluczowych zagadnień dotyczących warunków niezbędnych przystąpienia Polski do Unii Europejskiej.

8 czerwca 2005 r. został wyróżniony przez Prorektora ds. Nauki Akademii Rolniczej we Wrocławiu za zajęcie I lokaty wśród adiunktów Wydziału, pod względem sumarycznej ilości punktów, uzyskanej w okresowej ankiecie oceny pracowników naukowo-dydaktycznych za lata 2001-2004.

Z jego wiedzy i doświadczenia mogli korzystać również lekarze weterynarii będący słuchaczami podyplomowych studiów specjalizacyjnych, lekarze pracujący w Inspekcji Weterynaryjnej, lekarze weterynarii będący na stanowiskach i w strukturach rządowych.

Jego dorobek naukowy obejmuje ponad sto pozycji i zwiera prace oryginalne, prace przeglądowe, podręczniki, monografie i inne opracowania. Jest autorem i współautorem wielu książek. Promotorem dwóch prac doktorskich w tym pierwszej w Polsce rozprawy dotyczącej problemów w egzekwowaniu prawa przez inspekcję weterynaryjną.

Otrzymał wiele nagród i wyróżnień. Między innymi nagrodę I stopnia Ministra Rolnictwa, Leśnictwa i Gospodarki Żywnościowej za udział w realizacji pracy pt.: „ Opracowanie krajowej szczepionki przeciw myksomatozie królików oraz określenie warunków jej stosowania” i Nagrodę Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego za współautorstwo podręcznika pt.: „Choroby drobiu”.

Brał czynny udział w sympozjach, konferencjach naukowych, szkoleniach. Cały czas zaangażowany w problemy, z którymi boryka się Weterynaria.

Popularyzował nauki weterynaryjne poprzez uczestnictwo w szkoleniach rolników. Był wykładowcą Uniwersytetu Ludności Wiejskiej działającym przy Kurii Opolskiej w parafii Opole-Gosławice. Prowadził szkolenia dla specjalistów WODR z zakresu przystosowania Polskiego Prawa Weterynaryjnego do Prawa UE oraz szkolenia dla lekarzy weterynarii w ośrodkach akademickich w Lublinie, Olsztynie, Warszawie i Wrocławiu.

Dodatkowo był zaangażowany w pracę samorządu lekarsko-weterynaryjnego. W latach 1992-2000 pełnił funkcję skarbnika w Krajowej Izbie Lekarsko-Weterynaryjnej, w 2000 r. został wybrany rzecznikiem odpowiedzialności zawodowej Opolskiej Izby Lekarsko-Weterynaryjnej, a w czerwcu 2001 r. Krajowym Rzecznikiem Odpowiedzialności Zawodowej. Za działalność samorządową otrzymał w 2001 r. od KRL-W Odznakę Meritus.

Charakteryzowała go aktywność w każdej dziedzinie weterynarii, zaangażowanie i autentyczna troska o los zawodu, o fachowość i wiedzę w podejmowanych działaniach. Dzięki swojemu doświadczeniu widział problemy i możliwość ich rozwiązania w sposób kompleksowy. Otwarty na innych, chętnie uczył i pomagał, nie bał się podejmowania trudnych tematów uważając, że merytoryka, wiedza i poparte nimi argumenty są jedyną drogą do osiągania celów także politycznych.

Mimo tak ogromnego zaangażowania w pracę zawsze podkreślał wagę rodziny. Żona, dzieci i wnuki to najważniejsze postacie w jego życiu.

Święto Weterynarii Opolskiej, Przysiecz 2014 r. - z Bogusławem Krasowskim WLW w Opolu

Urodzony na Podkarpaciu, żegnany jako członek Dolnośląskiej Izby Lekarsko-Weterynaryjnej, był bardzo związany z Opolszczyzną. W nieopublikowanym jeszcze „Rysie historycznym Służby Weterynaryjnej na Opolszczyźnie”, dr Andrzej Rudy pisze:

„Jako współautor tego opracowania z wielką przyjemnością stwierdzam, że 26 lat swojego życia zawodowego spędziłem w województwie opolskim przede wszystkim jako administrator, ale do chwili zaprzestania działalności państwowych zakładów leczniczych dla zwierząt pełniłem przynajmniej 4 dyżury miesięcznie w pogotowiu weterynaryjnym w powiecie Brzeg, Opole i Niemodlin, co nie ukrywam, że miało zdecydowany wpływ na wysokość mojej emerytury. Przez wszystkie lata mojej pracy na Opolszczyźnie mimo różnicy poglądów z pracownikami administracyjnymi czy zawodowymi, prawie zawsze dochodziliśmy do konsensusu. Nawet wówczas, czy jest możliwe stwierdzenie białaczki u 4 miesięcznego cielaka po badaniu anatomopatologicznym to konsensus został rozwiązany dzięki prof. Dr hab. Czesławowi Kaszubkiewiczowi z Wydz. Med. Wet. we Wrocławiu. Szczególne podziękowania za współpracę chcę złożyć magistrowi praw Stanisławowi Nowakowi, który diametralnie różnił się charakterem ode mnie , to jego udział w inwestycjach służby weterynaryjnej woj. Opolskiego jest nieoceniony. Ponadto mecenas Nowak miał okazję pracować ze wszystkimi wojewódzkimi lekarzami weterynarii woj. Opolskiego. Dziękuję za wyrozumiałość Paniom, które szczególnie współpracowały w zarządzaniu sekretariatami i znosiły cierpliwie moje humory: Urszuli Bąk w powiecie Brzeskim, która pełniła także funkcję kadrowej, Bronisławie Chudy, Irenie Grądys – Soleckiej, Halinie Jarosz i Agnieszce Michalik. Na dorobek Służby Weterynaryjnej składa się także praca techników weterynaryjnych, oglądaczy zwierząt rzeźnych i mięsa, sanitariuszy weterynaryjnych i pracowników administracji.”

Czerwiec 2020 r. z lek. wet. Franciszkiem Kobylańskim

Doktor Andrzej Rudy był ważną osobistością opolskiej Weterynarii. Nie tylko wtedy, gdy jako Dyrektor WZWet Opole odpowiadał za całość funkcjonowania państwowego przedsiębiorstwa, ale również, gdy jako emerytowany profesor Wydziału Medycyny Weterynaryjnej we Wrocławiu, przyjeżdżał do nas dzieląc się swoją wiedzą i doświadczeniem. Zawsze mówił, że jako spełniony człowiek może sobie pozwolić na krytyczną ocenę sytuacji i przedstawić korzystne rozwiązania, omijając wszelkie wpływy i naciski z tym związane. Toteż jego opinie były bardzo cenne, niekoniunkturalne, i przyszłościowe, gdyż potrafił na problem spojrzeć z bardzo szerokiej perspektywy. Zawsze mówił, że tylko twarde, merytoryczne fakty mogą przekonać do naszych postulatów, gdy rozmawialiśmy o izbowych problemach, czy trudnościach negocjacyjnych ze stroną rządową. Międzynarodowa konferencja zorganizowana przez Opolską Izbę Lekarsko-Weterynaryjną dotycząca Przyszłości Weterynarii, która odbyła się końcem 2019 r., była ostatnią szansą na wymianę poglądów dotyczących problematyki samorządowej, inspekcyjnej i klinicznej w Weterynarii.

Jako Gość Zjazdu Opolskiej Izby Lekarsko-Weterynaryjnej 2014 r.

Z chęcią przyjeżdżał na Opolszczyznę, miał tutaj kolegów, przyjaciół. Trzeba podkreślić, że był jednym z współzałożycieli Izby Opolskiej i blisko 15 lat był naszym członkiem - drugie pietnaście lat w Izbie dolnośląskiej. Podczas obchodów XXV lecia Opolskiej Izby Lekarsko-Weterynaryjnej, w ciepłych słowach wspominał czasy, gdy był dyrektorem WZWet Opole. Widząc na Sali Zamku w Mosznej znajome twarze, podkreślał wysokie kompetencje swoich pracowników, mówiąc, że wiele się od nich nauczył. Wielokrotnie był zapraszany na Zjazdy okręgowe naszej Izby, czy też na Święto Weterynarii Opolskiej. Przyjeżdżał również, w roli eksperta, na tzw. Manewry, czyli ćwiczenia aplikacyjne ze zwalczania chorób zakaźnych zwierząt, które były organizowane przez wojewódzki Inspektorat Weterynarii w Opolu. W 2016 r. za tworzenie etosu lekarza weterynarii otrzymał Medal Św. Rocha z Montpellier.

Teraz, gdy odszedł na wieczny dyżur, pozostawia nam swój olbrzymi dorobek, swoją weterynaryjną spuściznę, swoją wiedzę i doświadczenie, których nie możemy zaprzepaścić.

Śp. Andrzej Rudy zmarł w Dębowcu 5 października 2020 r.

Całość tekstu opracowała dr n. wet. Urszula Giedrojć-Brzana w części dotyczącej życiorysu oraz lek. wet. Franciszek Kobylański i lek. wet. Marek Wisła.